Het behoud van zeldzame en oude gewasvariëteiten is van groot belang voor de biodiversiteit en de voedselzekerheid. In de afgelopen decennia is de diversiteit aan gewassen wereldwijd sterk afgenomen als gevolg van de industrialisatie van de landbouw en de opkomst van grootschalige monoculturen. Het behoud van zeldzame en oude gewasvariëteiten is essentieel om de genetische diversiteit te behouden en de veerkracht van ons voedselsysteem te vergroten.
Waarom zijn zeldzame en oude gewasvariëteiten belangrijk?
Zeldzame en oude gewasvariëteiten hebben unieke eigenschappen die hen onderscheiden van moderne commerciële gewassen. Ze zijn vaak beter aangepast aan lokale omstandigheden, resistenter tegen ziekten en plagen, en hebben een bredere genetische diversiteit. Deze eigenschappen maken ze waardevol voor de ontwikkeling van nieuwe gewassen die beter bestand zijn tegen klimaatverandering en andere uitdagingen waarmee de landbouwsector wordt geconfronteerd.
Daarnaast hebben zeldzame en oude gewasvariëteiten vaak een rijke culturele en historische waarde. Ze zijn een tastbaar bewijs van de landbouwgeschiedenis en traditionele landbouwpraktijken. Het behoud van deze variëteiten draagt bij aan het behoud van cultureel erfgoed en het behoud van traditionele kennis over gewassen en landbouwtechnieken.
Hoe worden zeldzame en oude gewasvariëteiten bedreigd?
De industrialisatie van de landbouw heeft geleid tot een sterke afname van de diversiteit aan gewassen. Grote landbouwbedrijven richten zich vaak op een beperkt aantal commerciële gewassen die het meest winstgevend zijn. Hierdoor worden veel zeldzame en oude gewasvariëteiten verwaarloosd en dreigen ze verloren te gaan.
Bovendien hebben de opkomst van genetisch gemodificeerde gewassen en het gebruik van hybride zaden de diversiteit aan gewassen verder verminderd. Genetisch gemodificeerde gewassen worden vaak ontwikkeld om resistent te zijn tegen bepaalde ziekten of om hogere opbrengsten te genereren, maar ze missen vaak de genetische diversiteit van zeldzame en oude gewasvariëteiten.
Hoe kunnen zeldzame en oude gewasvariëteiten worden behouden?
Er zijn verschillende initiatieven en organisaties die zich inzetten voor het behoud van zeldzame en oude gewasvariëteiten. Een belangrijke strategie is het opzetten van genenbanken, waar zaden van verschillende gewasvariëteiten worden bewaard en geconserveerd. Deze genenbanken dienen als een soort “zaadbank” voor toekomstig gebruik en kunnen worden gebruikt voor veredelingsprogramma’s en onderzoek.
Daarnaast spelen boeren een cruciale rol in het behoud van zeldzame en oude gewasvariëteiten. Veel boeren hebben traditionele gewasvariëteiten in hun bezit en blijven deze verbouwen, ondanks de druk om over te schakelen naar commerciële gewassen. Het ondersteunen van boeren bij het behoud en de vermeerdering van zeldzame gewasvariëteiten is daarom essentieel.
Verder is het belangrijk om bewustwording te creëren over het belang van zeldzame en oude gewasvariëteiten. Door consumenten bewust te maken van de waarde van deze variëteiten en hen aan te moedigen om ze te kopen en te consumeren, kan de vraag naar deze gewassen toenemen. Dit kan op zijn beurt boeren en telers stimuleren om deze variëteiten te blijven verbouwen.
Conclusie
Het behoud van zeldzame en oude gewasvariëteiten is van cruciaal belang voor de biodiversiteit, de voedselzekerheid en het behoud van cultureel erfgoed. Door genenbanken op te zetten, boeren te ondersteunen en bewustwording te creëren, kunnen we ervoor zorgen dat deze waardevolle gewasvariëteiten niet verloren gaan. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheden, organisaties en consumenten om te investeren in het behoud van zeldzame en oude gewasvariëteiten en zo de toekomst van ons voedselsysteem veilig te stellen.